Dla Ciebie
Na kryształki najlepsza witamina C i wiśnie
Nieprawidłowy styl życia, nadmierne spożywanie alkoholu czy niewłaściwa dieta bogata w żywność wysoko przetworzoną, prowadzić mogą do wielu chorób o podłożu zapalnym. Jednym z procesów zapalnych jest podwyższony poziom kwasu moczowego, który odkłada się w nerkach lub w stawach, tworząc kryształki soli, tzw. kryształy moczanu sodu. Proces zapalny stawów i towarzyszący mu ból to tzw. dna moczanowa, spowodowana nadmiernym stężeniem kwasu moczowego we krwi, powstałym jako wynik zaburzeń przemiany materii, a dokładniej nieprawidłowości rozpadu puryn. Puryny zaś to aromatyczne związki organiczne produkowane przez organizm, a także dostarczane wraz z pożywieniem.
Przyczyny dny moczanowej
Hiperurykemię stwierdza się, gdy stężenie kwasu moczowego we krwi przekracza 7 mg% (420 μmol/l). Jej przyczyny mogą być pierwotne (genetyczne) lub nabyte, najczęściej związane są z nieprawidłowym sposobem odżywiania. Powstawaniu dny moczanowej sprzyja również stosowanie głodówek, gwałtowne odchudzanie, otyłość, intensywny wysiłek fizyczny oraz nadmierne spożycie produktów bogatych w puryny. Interwencja dietetyczna polega na obniżeniu stężenia kwasu moczowego poprzez ograniczenie podaży związków purynowych z pokarmów.
Puryny w żywności
Najwięcej puryn znajduje się w drożdżach browarniczych, zatem w terapii dny moczanowej nie zaleca się spożywania napojów alkoholowych, a zwłaszcza piwa. Do produktów niewskazanych w diecie zalicza się produkty tj.: mięso wieprzowe, boczek, dziczyznę, cielęcinę, gęsinę, podroby, salceson, salami, słoninę, smalec, wędzone ryby, śledzie, pstrągi, szproty, sardynki, owoce morza, rosoły i zupy gotowane na wywarach, grzyby (z wyjątkiem kurek), cukier spożywczy i wyroby cukiernicze oraz niektóre warzywa tj.: szparagi, kalafior, brukselka, szpinak, papryka czy por.
A co ze strączkami?
W dotychczasowych zaleceniach rośliny strączkowe, ze względu na dużą zawartość puryn, nie były zalecane w diecie osób cierpiących na dnę moczanową. Okazuje się jednak, że spożywanie strączków tj.: fasola, groch, soczewica, nie wpływa istotnie na zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi. Dzieje się tak dlatego, iż produkty odzwierzęce i roślinne różnią się rodzajem oraz biodostępnością puryn. Zatem nie ma potrzeby ograniczania w diecie tych roślinnych źródeł białka.
Dieta w dnie moczanowej
Osoby cierpiące na dnę moczanową powinny zwiększyć podaż płynów do ok. 3 litrów na dobę, aby skutecznie pozbywać się nadmiaru kwasu z organizmu. Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko wystąpienia ataku dny moczanowej, dlatego tak ważna jest kontrola wagi u osób dotkniętych chorobą.
W diecie nie może zabraknąć dużej ilości surowych warzyw i owoców, naturalnie bezglutenowych zbóż oraz przeciwzapalnych dodatków do potraw, przypraw i ziół tj.: kurkuma, imbir, skrzyp polny, pokrzywa, estragon, liść laurowy, gorczyca, lubczyk, jesion, czarci pazur. Zwiększone spożycie witaminy C oraz właściwa jej suplementacja usprawnia wydalanie kwasu moczowego z organizmu poprzez zwiększenie tempa filtrowania jego do moczu przez nerki oraz zapobieganiu jego ponownemu wchłonięciu. Najlepsza witamina C jest silnym przeciwutleniaczem niwelującym stres oksydacyjny, nasilony w stanach zapalnych organizmu.
Masz kryształki, jedz wiśnie
Wiśnie to bogate źródło witaminy C i A oraz znakomite źródło flawonoidów m.in.: antocyjanów, dzięki którym zawdzięczają ciemnoczerwony kolor. Dzięki dużej zawartości substancji sprzyjających hamowaniu enzymów biorących udział w tworzeniu kryształków kwasu moczowego, zmniejszają objawy stanu zapalnego. A to właśnie stan zapalny odpowiada między za powstawanie charakterystycznego, silnego bólu. Substancje zawarte w wiśniach porównuje się nawet do powszechnie stosowanych, silnych leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Poza tym wiśnie chronią układ krążenia i serce przed chorobami, usuwają toksyny i metale ciężkie, skutecznie odtruwając organizm. Aby uniknąć uporczywych ataków dny moczanowej należy spożywać ok. 250g wiśni dziennie, natomiast podczas ataków warto zwiększyć ich spożycie do ok. 450g.
Zespół jelita drażliwego - czy na pewno?
Zespół Jelita Drażliwego jest obecnie jedną z najczęściej diagnozowanych chorób układu pokarmowego. Jak wiadomo etiopatogeneza wielu zaburzeń czynnościowych nie jest nadal do końca poznana. Do zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego zaliczamy dolegliwości takie jak zaparcia, biegunki, skurcze, bóle brzucha, spowolniony pasaż jelitowy, odbijanie, ciężkość poposiłkowa czy nudności. W schorzeniach czynnościowych przewodu pokarmowego istotnym elementem diagnostyki jest ich różnicowanie z dolegliwościami związanymi z dysbiozą jelitową, przerostami grzybiczymi, nietolerancją histaminy HIT nadwrażliwościami pokarmowymi czy celiakią. Należy pamiętać, iż objawy takie jak bóle brzucha, biegunki, niestrawność, pełność poposiłkowa, odbijanie czy refluks żołądkowo-jelitowy mogą być również związane z przerostem bakteryjnym jelita cienkiego SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth).
W celu diagnozowania przerpstu bakteryjnego SIBO zaleca się wykonanie testu wodorowego lub wodorowo-metanowego.
Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami, w leczeniu zespołu jelita drażliwego należy zwrócić szczególną uwagę na rolę dietoterapii, a w szczególności na eliminację produktów nasilających procesy fermentacji w jelitach (tzw. dieta low FOODMAP). Należy jednak pamiętać, że ta interwencja dietetyczna polega jedynie na łagodzeniu istniejących objawów, ale, bez właściwej diagnostyki i zidentyfikowania źródła problemu, stanowi jedynie rozwiązanie tymczasowe.
W ostatnim czasie istotną rolę w występowaniu wielu schorzeń przewodu pokarmowego przypisuje się niekorzystnym zmianom w mikrobiomie jelitowym, a celowana probiotykoterapia znajduje coraz częściej zastosowanie także u chorych, którzy mają zespół jelita drażliwego i wydaje się być istotnym elementem terapii zaburzeń czynnościowych.
Dieta przeciwzapalna HIT w łuszczycy
Dieta antyhistaminowa przy łuszczycy
Łuszczyca jest to jedna z najczęściej występujących chorób skóry. W ostatnich latach dokonał się znaczny postęp w wyjaśnieniu molekularnych mechanizmów choroby. Wiadomo od niedawana, że łuszczyca nie jest jedynie chorobą skóry, a chorobą ogólnoustrojową. Etiopatogeneza wskazuje na związek z zaburzeniami metabolicznymi tj. otyłość, cukrzyca i choroby sercowo-naczyniowe.
Łuszczyca jest chorobą przewlekłą, o nawrotowym przebiegu i dużym zróżnicowaniu klinicznym. Jest to schorzenie, w którym istotną rolę odgrywają limfocyty Th1, Th17 oraz cytokiny prozapalne. Te mediatory zapalne mają wpływ na działanie insuliny, metabolizm lipidów oraz na adipogenezę, czyli odkładanie się tkanki tłuszczowej. Dlatego też utrzymujący się długotrwale stan zapalny w łuszczycy może mieć potencjalny wpływ na rozwój miażdżycy, cukrzycy i otyłości. Z drugiej zaś strony czynniki zapalne, produkowane w zaburzeniach metabolicznych, mogą wpływać na ujawnienie się lub zaostrzenie istniejących już zmian łuszczycowych.
Dieta w łuszczycy i jej rola
Predyspozycje genetyczne determinują wystąpienie łuszczycy, jednak to warunki środowiskowe wpływają na ujawnienie się zmian chorobowych. Dieta w łuszczycy, czyli przeciwzapalna, ze zwiększoną podażą kwasów omega-3, witaminy A, beta karotenu oraz z ograniczeniem cukrów prostych, mięsa, nabiału i glutenu znacznie łagodzi zmiany chorobowe i wydłuża okres remisji.
Dieta w łuszczycy ograniczająca spożycie kwasu ARA arachidonowego (duże spożycie produktów odzwierzęcych) prowadzi do obniżenia prozapalnego leukotrienu B4.
Istnieją teorie, ze dieta wegetariańska - wegańska może poprawić przebieg choroby w wyniku poprawy profilu eikozanoidowego, a także z powodu wyrównania niedoborów potasu, co prowadzi do większej biosyntezy kortyzolu, mającego działanie przeciwzapalne.
U pacjentów z otyłością należy wprowadzić dietę niskoenergetyczną w celu obniżenia BMI. Zmniejszenie masy ciała już o 5-10% poprawia odpowiedź terapeutyczną zmian łuszczycowych na leczenie cyklosporyną u pacjentów otyłych. Stosowanie diety niskoenergetycznej wpływa na wydłużenie remisji zmian łuszczycowych po skutecznym leczeniu metotreksatem.
Indeks glikemiczny
W chorobach skóry bardzo korzystną interwencją żywieniową jest zastosowanie diety z ubogowęglowodanowej z obniżonym indeksem glikemicznym. Dieta bogatowęglowodanowa, z wysokim indeksem glikemicznym związana jest z hiperglikemią i reaktywną hiperinsulinemią. Wysokie stężenia insuliny mogą prowadzić do wzmożonej poliferacji nabłonka w obrębie mieszków włosowych, keratynizację oraz sekrecję łoju. Dlatego też pacjentom z łuszczycą zalecamy ograniczenie cukru, słodyczy oraz produktów o wysokim indeksie glikemicznym.
Produkty mleczne
Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF, insulina, GH wywierają różnoraki wpływ na gruczoły łojowe. Czynnik IGF wpływa na wzrost ich ilości. Spożywanie mleka prowadzi do podwyższenia poziomu w surowicy IGF-1. Ponadto produkty mleczne są źródłem substancji hormonalnych wpływających na rozwój niektórych chorób skóry. Testosteron endogenny zawarty w mleku przekształca się do dihydrotosteronu ( DHT), który pobudza jednostkę włosowo-łojową. IGF-1 wpływa na stymulację syntezy androgenów w jajnikach i w jądrach oraz hamowanie syntezy wątrobowej globuliny wiążącej hormony płciowe (SBHG), co powoduje zwiększenie dostępności androgenów. IGF-1 oraz androgeny zwiększają produkcję wydzieliny łojotokowej.
Kwasy Omega-3
W diecie powinny dominować nienasycone kwasy tłuszczowe, szczególnie kwasy Omega-3, a wyeliminowane tłuszcze nasycone, które są prozapalne i niestety dominują w naszej codziennej diecie. Tłuszcze nasycone podwyższają IGF-1.
Bardzo istotny w naszej diecie jest również stosunek w diecie kwasów Omega-3 do kwasów Omega-6 odgrywa istotną rolę w modulowaniu stanu zapalnego skóry. Kwasy Omega-6 wykazują działanie prozapalne i powinny zostać wyeliminowane z codziennej diety. Bogatymi źródłami tych kwasów są przede wszystkim olej roślinne tj.: olej słonecznikowy, z pestek dyni, pestek winogron. W diecie powinny znajdować się jak największe ilości Omega-3 pochodzących z tłuszczów ryb, oleju lnianego.
Dieta bezglutenowa
Spożycie zbóż zawierających gluten powoduje zapalenie błony śluzowej jelita cienkiego i atrofię kosmków jelitowych, co powoduje zaburzenia wchłaniania. Gluten występuje w pszenicy, życie, jęczmieniu, pszenżycie, owsie i orkiszu.
U osób chorych na łuszczycę stwierdzono w kilku badaniach częstsze występowanie bezobjawowej enteropatii glutenozależnej.
W diagnostyce celiakii oznacza się przeciwciała IgG i IgA przeciwko gliadynie ( AGA), transglutaminazie tkankowej ( anty-tTG) i endomysium mięśni gładkich ( IgAEmA).
Część doniesień potwierdza poprawę zmian łuszczycowych po zastosowaniu diety bezglutenowej przy współwystępującej celiakii, a nawet u pacjentów bez celiakii, ale z dodatnimi przeciwciałami przeciwko AGA.
Pacjentom bez zdiagnozowanej celiakii zalecamy wprowadzenie tymczasowej diety bezglutenowej na okres 3 miesięcy.
Rola antyoksydantów
Przewlekły stan zapalny w zmianach łuszczycowych wpływa również na zwiększoną produkcję wolnych rodnikówtlenowych ( ROS) prowadząc do nadmiernego stresu oksydacyjnego.
Wykazano w badaniach, że dieta bogata w naturalne antyoksydanty tj. witamina C, A, E, bioflawonoidy, beta karoten, sprzyja poprawie zmian skórnych. Podobne działanie ma suplementacja selenem. U pacjentów z łuszczycą obserwuje się zmniejszone stężenie selenu, co może być czynnikiem rozwoju choroby.
Rola witaminy D3
U pacjentów z ciężkim przebiegiem łuszczycy obserwuje się znaczne obniżenie stężenia witaminy D3. Witamina D3 odgrywa ważną rolę w zmniejszaniu ryzyka chorób autoimmunizacyjnych, układu krążenia czy niektórych typów nowotworów.
Witaminy z grupy B
Badanie wykazały własności immunomodelujące witaminy B12. Wiele leków w terapii łuszczycy powoduje obniżenie witamin z grupy B oraz wzrost toksycznej homocysteiny.
Alkohol
U mężczyzn z łuszczycą nadużywających alkoholu (>80gr/d) uzyskuje się mniejsze efekty leczenia łuszczycy. Mężczyźni pijący ok. 43 gr alkoholu/d są bardziej narażeni na wystąpienie łuszczycy, niż pijący tylko 21 gr/d. Alkohol powoduje poszerzenie naczyń, ułatwiając migrację komórek zapalnych i stymuluje uwalnianie histaminy.
Histamina, a stan zapalny skóry
Histamina jest aminą biogenną, która jako hormon tkankowy, odpowiada za wiele ważnych funkcji w organizmie.
Sama histamina nie stanowi dla nas zagrożenia, gdyż w prawidłowych warunkach rozkłada się szybko do nieszkodliwych metabolitów. Odpowiada za regulację wielu funkcji w organizmie tj.: produkcja soków żołądkowych, regulacja hormonów, snu, łaknienia czy temperatury. Jednak jej nadmiar może nieść za sobą szereg groźnych konsekwencji. Histamina jest promotorem stanu zapalnego, a jej rola w chorobach skóry jest znana. Nadmiar histaminy w organizmie może się manifestować m.in.: pokrzywką, obrzękiem naczynioruchowym, trądzikiem różowatym, zapaleniem skóry, a także łuszczycą. Dlatego naszym pacjentom proponujemy dietę eliminacyjną i antyhistaminową HIT. Opracowana przez nas przeciwzapalna dieta HIT już po kilku tygodniach, od jej zastosowania, prowadzi do poprawy stanu skóry i poprawy komfortu życia pacjentów. O nietolerancji histaminy możesz przeczytać na naszym blogu.
Dieta HIT w Hashimoto
Choroba Hashimoto
Choroba Hashimoto uznana jest za najbardziej powszechną, przewlekłą chorobę o podłożu autoimmunologicznym. U ponad 90% pacjentów współwystępuje również niedoczynność tarczycy. Kobiety e zdecydowanie większym odsetku zapadają na tą chorobę. Pomimo, iż etiologia choroby jest nadal nieznana, co raz częściej wskazuje się czynniki takie jak: infekcje wirusowe, długotrwały stres, predyspozycje genetyczne czy leki wykazujące działanie immunomodelujące.
W przypadku wystąpienia choroby Hashimoto dieta wymaga dodatkowych modyfikacji. Powinna być ona dobierana indywidualnie na podstawie wyników badań i dolegliwości pacjentki. Z diety należy wykluczać produkty nietolerowane oraz ograniczać te, które mogą zaburzać pracę tarczycy. Uznaje się, że dieta powinna opierać się na zasadach diety śródziemnomorskiej. No właśnie. Czy wszystkie produkty z diety śródziemnomorskiej będą służyć pacjentkom z chorobami tarczycy?
Kwasy Omega-3
W diecie należy zwiększyć podaż nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega-3, które wykazują silne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Głównym źródłem tym kwasów jest, olej lniany, ryby morskie, olej z wiesiołka, olej czarnuszki. 2 porcje ryb w tygodniu zapewniają odpowiednie spożycie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, zwłaszcza EPA i DHA.
Ciemnoczerwone owoce
Wiemy, że dieta w Hashimoto powinna charakteryzować się wysokim potencjałem przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. W związku z tym warto włączyć do diety produkty bogate w bioflawonoidy, które charakteryzują się właściwościami przeciwnowotworowymi, przeciwmiażdżycowymi, detoksykującymi czy moczopędnymi. W diecie przeciwzapalnej HIT powinny dominować ciemnoczerwone owoce tj.: wiśnie, porzeczki, żurawinę, aronię, czerwone winogrona czy jagody.
Witamina D3, a Hashimoto
Wiele osób z chorobą Hashimoto cierpi na niedobry witaminy D3. Przypuszcza się, że niedobory witaminy D3 zwiększają ryzyko chorób z autoagresji w tym choroby Hashimoto. Ponadto, badania wskazują na zależność pomiędzy niedoborem tej witaminy, a zdolnością wydzielniczą tarczycy. Suplementacja witaminą D3 powinna być stałym elementem leczenia choroby Hashimoto. Witamina D3 syntetyzowana jest z promieni słonecznych i w żywności występuje w niewielkich ilościach. Warto wykonać badanie poziomu [25(OH)D] , dostosować odpowiednią dawkę i włączyć do codziennej suplementacji.
Gluten i nabiał w Hashimoto
Obecnie nie ma wskazań do wprowadzenia bezwzględnie diety bezglutenowej w chorobie Hashimoto, choć istnieją badania sugerujące, że spożywanie glutenu może mieć pewien wpływ na choroby z autoagresji. Ze względu częste współwystępowanie celiakii i Hashimoto, Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii Hepatologii i Żywienia Dzieci ESPGHAN rekomenduje wykonanie badań w kierunku celiakii u osób z autoimmunizacyjnymi chorobami tarczycy. W wielu przypadkach stosowanie diety bezglutenowej może znacznie zmniejszać stymulację układu immunologicznego i łagodzić procesy autoagresji. Całkowita eliminacja nabiału nie jest rekomendowana w przypadku braku alergii na białka mleka krowiego. Warto jednak zwracać uwagę na tę grupę produktów, ponieważ jej wpływ na postępowanie choroby Hashimoto jest wciąż badany.
Aby wesprzeć układ immunologiczny w walce z chorobą z pewnością należy eliminować z diety wszelkie alergeny, nietolerowane produkty oraz żywność wysoko przetworzoną. Zadbać o prawidłowy sen i podaż wody oraz zredukować stres.
Dieta antyhistaminowa HIT
Z wieloletniego doświadczenia wiem, że dieta przeciwzapalna HIT to doskonała propozycja dla Pań chorujących na Hashimoto, które na co dzień zmagają się z licznymi dolegliwościami tj.: bóle głowy, zmiany ciśnienia, tachykardie, pokrzywka, choroby skóry, zgaga, łysienie, bezsenność czy wzdęcia. O nietolerancji histaminy przeczytasz TUTAJ. Eliminacja pewnych produktów z diety już po kilku dniach może złagodzić wiele uporczywych dolegliwości. Nasza autorska dieta HIT to idealna propozycja dla tych pań, które chcą pozbyć się przykrych dolegliwości i odzyskać zdrowie.
Magnez, a insulinooporność
MAGNEZ, A INSULINOOPORNOŚĆ
Insulinooporne! Dbacie o utrzymanie właściwego poziomu magnezu w organizmie?
Magnez odgrywa ważną rolę w metabolizmie glukozy i wrażliwości na działanie insuliny. Niski poziom magnezu może utrudniać reakcje wielu enzymów związanych z metabolizmem glukozy, a także funkcje receptora insuliny i tym samym zmniejszać wrażliwość na działanie insuliny.
Niedobór magnezu może zwiększać ryzyko występowania przewlekłych powikłań cukrzycy takich jak retinopatia, nefropatia, neuropatia.
Dzienna podaż magnezu powinna wynosić około 300-400mg.
Suplementacja magnezem może ułatwiać metaboliczną kontrolę cukrzycy.
Coraz częściej mówi się o rutynowym oznaczaniu poziomu magnezu u chorych na cukrzycę, a także w grupach ryzyka dla występowania insulinooporności i zaburzeń metabolizmu glukozy?
Przyczyną odchyleń od stanu prawidłowego jest najczęściej nieadekwatne dostarczanie magnezu do organizmu.
Do najlepszych źródeł magnezu zaliczamy:
zboża i przetwory zbożowe, przede wszystkim płatki owsiane, brązowy ryż, kaszę gryczaną, jaglaną, brązowy ryż, pełnoziarniste pieczywo,
pestki dyni, migdały, orzechy laskowe
suche nasiona roślin strączkowych, przede wszystkim soczewicę, fasolę czerwoną, groch
kakao oraz gorzką czekoladę Co ciekawe, cennym źródłem magnezu w diecie może być także woda o średnim i wysokim stopniu mineralizacji.
Przy większych niedoborach konieczne jest uzupełnianie farmakologiczne.
Dieta w chorobach tarczycy
Choroby tarczycy
Choroby tarczycy dotykają coraz więcej osób. Według statystyk zaburzenia pracy gruczołu tarczowego mogą dotykać aż 20% Polaków, przy czym najczęściej występuje jego niedoczynność i niedoczynność z współwystępującą chorobą Hashimoto. Wzrastający odsetek osób z dysfunkcjami tego narządu skłania do poszukiwania odpowiedzi na pytania: jak styl życia wpływa na pracę tarczycy? Dieta w chorobach tarczycy może poprawić jej pracę?
Tarczyca jest gruczołem ednokrynnym zlokalizowanym u podstawy szyi, wydzielającym dwa hormony – trijodotyroninę oraz tyroksynę. Narząd ten zbudowany jest z dwóch płatów bocznych połączonych cieśnią. Czynność wydzielnicza tarczycy regulowana jest przez przysadkę, która produkuje hormon TSH – najczęściej oznaczany marker w diagnostyce chorób tarczycy.
Hormony tarczycy wpływają na prawidłowy rozwój organizmu, dlatego tak ważny jest ich właściwy poziom w okresie ciąży. Ponadto, regulują one tempo metabolizmu i temperaturę ciała; wpływają także na pracę układu pokarmowego, kostnego i nerwowego.
Czynniki środowiskowe, a praca tarczycy
Stres, przemęczenie, obciążenia środowiskowe, źle zbilansowana i niedoborowa dieta, w istotny sposób przyczyniają się do pogorszenia pracy tarczycy. W związku z tym, modyfikacja dotychczasowego stylu życia powinna być jednym z podstawowych kroków w terapii niedoczynności tego gruczołu. Bardzo istotne dla pracy tego gruczołu są także: odpoczynek i odpowiednia ilość snu – średnio 7-8h na dobę. Redukcja poziomu stresu i codzienny relaks, najlepiej w formie lekkiej aktywności fizycznej, to dobra droga do wyrównania pracy tarczycy.
Dieta dla tarczycy
Wiele badań naukowych dowodzi, iż dieta w chorobach tarczycy ogrywa istotną rolę w jej prawidłowej pracy. Bardzo ważna jest dbałość o regularność posiłków. Schematyczne, rytualne wręcz podejście do planowania całodziennego jadłospisu zdecydowanie usprawnia pracę tarczycy. Nie bez znaczenia jest także ilość kalorii dostarczanych z pożywieniem. Należy unikać zbyt restrykcyjnych, niskokalorycznych diet; długotrwałych detoksów i postów warzywno-owocowych. Różnorodna, odpowiednio zbilansowana dieta, oparta na produktach nieprzetworzonych, bogata w warzywa, owoce, dobre jakościowo tłuszcze i węglowodany złożone to zdecydowanie najlepsze wsparcie dla naszej tarczycy.
Jod i tarczyca
Jod stanowi integralny składnik hormonów tarczycy - tyroksyny T4 i trójjodotyroniny T3. Odpowiada on również za regulację wzrostu komórek tarczycy. Niedobór jodu doprowadza do powiększenia tego gruczołu, powstania woli oraz jego niedoczynności. Zanim zaczęto jodować sól zachorowalność na choroby tarczycy i wole na terenach południowej Polski była bardzo wysoka. Należy pamiętać, że dodatkowo niedobór selenu czy żelaza może obniżać wykorzystanie jodu i odpowiedź tarczycy na spożyty jod. Do prawidłowego funkcjonowania tarczycy niezbędne jest 150 mcg jodu dziennie Głównym źródłem jodu w żywności są: Sól jodowana, ryby, produkty mleczne, glony i skorupiaki.
Selen i tarczyca
Selen to pierwiastek niezbędny do syntezy hormonów tarczycy. Wchodzi w skład peroksydazy glutationowej, która posiada właściwości antyoksydacyjne i chroni tarczycę przed oksydacyjnym uszkodzeniem. Niedobór selenu może być jednym z czynników biorącym udział w etiopatogenezie choroby Hashimoto oraz czynnikiem pogłębiającym przebieg choroby. Selen zmniejsza również szkodliwe działanie metali ciężkich (kadmu, ołowiu, arsenu, rtęci i talu) poprzez tworzenie z nimi nieaktywnych i nietoksycznych kompleksów. Aby zadbać o odpowiednią podaż selenu w diecie należy sięgać po orzechy brazylijskie, podroby, skorupiaki, ryby, jaja oraz produkty mleczne.
Błonnik w diecie
Istotnym składnikiem diety jest błonnik pokarmowy. Jest to kompleks substancji tj.: hemicelulozy, pektyny, celulozy, ligniny, pełniących wiele funkcji w organizmie człowieka. Podstawowym źródłem błonnika w diecie są produkty zbożowe, owoce, warzywa i nasiona roślin strączkowych. Dzięki odpowiedniej podaży błonnika ulega poprawie motoryka przewodu pokarmowego. Błonnik przyspiesza się wydalanie niestrawionych resztek pokarmu oraz ułatwia regularne wypróżnianie. Stanowi on źródło krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, niezbędnych dla prawidłowego rozwoju mikroflory jelitowej. Coraz częściej wskazuje się istotną rolę mikrobiomu na rozwój chorób autoimmunizacyjnych oraz przewlekłych stanów zapalnych w organizmie.
Goitrogeny
Czy w chorobach tarczycy można spożywać brokuły, kapustę czy soję?
Faktycznie w niektórych produktach znajdują się antyodżywcze substancje tj. goitrogeny, które mogą wiązać się z jodem i hamować syntezę hormonów tarczycy. Jednak aby miały one mieć istotne znaczenie dla zdrowia, ich podaż w codziennej diecie musiałaby być bardzo wysoka. Poza tym, tylko osoby ze znacznym niedoborem jodu, spożywające duże ilości produktów zawierających goitrogeny, mogą mieć zwiększone ryzyko powstania wola tarczycowego i znaczne zaburzenia hormonalne w przebiegu choroby. Zatem wystarczy ograniczać w diecie, najlepiej do 1 porcji dziennie takie produkty jak: Bok choy, brokuły, brukselka, kalafior, jarmuż, gorczyca, rzodkiewka, brukiew, kalarepa, lecytyna sojowa, tofu. Obróbka termiczna zmniejsza ich ilość nawet do 30%. Soja z kolei może istotnie obniżać absorpcję lewotyroksyny, zatem osoby z niedoczynną tarczycą powinny wyeliminować produkty sojowe z diety.
mgr Katarzyna Nowak, dietetyk kliniczny, biotechnolog
Dlaczego warto jeść jabłka?
Dlaczego warto jeść jabłka? Jabłka to owoce, które zdecydowanie najczęściej pojawiają się w naszej diecie. O popularności tych owoców świadczy chociażby to, że w licznych badaniach statystycznych to właśnie jabłka wskazywane są jako ulubiony owoc Polaków, a przeciętny "Kowalski" zjada ich w ciągu roku około 13 kilogramów!
Na przestrzeni lat obraz jabłek w kulturze mocno ewoluował – symbolizowały źródło sporów; zainspirowały Isaaca Newtona do odkrycia prawa powszechnego ciążenia, a aktualnie kojarzymy je z postępem technologicznym i światem wielkich korporacji. Niezależnie od kontekstu, my cenimy jabłka zarówno za ich smak, jak i za bogactwo właściwości prozdrowotnych.
Popularność jabłek wynika nie tylko z ich dostępności oraz stosunkowo niskiej ceny, ale także z ich uniwersalności. Te pyszne owoce mogą stanowić bazę do przygotowywania soków, dżemów, czy konfitur, choć świetnie sprawdzają się także w bardziej wytrawnej odsłonie. Wszak kaczka pieczona z jabłkami wciąż ma wielu wielbicieli! Chętnie wrzucamy je do torby, aby w razie niespodziewanego głodu sięgnąć po tę wygodną przekąskę.
Jabłka to owoce cechujące się stosunkowo niską kalorycznością – 100g dostarcza około 50 kcal. Warto więc włączać je do diety jako lekką przekąskę między głównymi posiłkami. Owoce te zawierają niewielkie ilości cukrów (indeks glikemiczny najsłodszych odmian nie przekracza 50), więc mogą być stałym elementem diety osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Badania pokazują, że regularne spożywanie jabłek może w pewien sposób niwelować ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Podejrzewa się, że jest to zasługa polifenoli, które mogą chronić komórki beta trzustki przed uszkodzeniem.
Okazuje się, że regularne spożywanie jabłek może istotnie obniżać ryzyko wystąpienia chorób serca. Kardioprotekcyjne właściwości jabłek wynikają głównie z wysokiej zawartości błonnika rozpuszczalnego, wpływającego na obniżenie stężenia cholesterolu LDL. Ponadto, zawarte jabłkach polifenole o silnym działaniu przeciwutleniającym mogą chronić naczynia krwionośne przed rozwojem zmian zapalnych i zmniejszać tym samym ryzyko udaru. Zawarta w jabłkach epikatechina wpływa na obniżenie ciśnienia tętniczego. Najwyższa koncentracja związków aktywnych występuje w skórce jabłka, dlatego zaleca się spożywanie tego owocu w całości.
Ze względu na wysoką zawartość polifenoli, które wykazują silne działanie antyoksydacyjne, jabłka mogą odgrywać istotną rolę także w profilaktyce chorób nowotworowych. Regularne spożywanie tych owoców może obniżać ryzyko wystąpienia nowotworu jamy ustnej, płuc, a także jelita grubego (tu główną rolę odgrywa zawarty w jabłkach błonnik). Warto włączać je do diety (nie pozbawiając cennej skórki) przez cały rok, najlepiej w postaci surowej, nieprzetworzonej.
Naturalnie, surowe jabłka mogą być kłopotliwe dla osób z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego i w tym przypadku można włączyć je do diety w postaci przetworzonej. Jabłka pieczone, duszone lub w postaci puree są dużo łagodniejsze dla jelit i żołądka. Klasyczny ryż z tartym, duszonym jabłkiem to świetna propozycja dla osób będących na diecie lekkostrawnej.
Korzystajmy z prozdrowotnych właściwości jabłek i włączajmy je do diety przez cały rok. Warto sięgać po różne odmiany i korzystać ze zbiorów lokalnych sadowników. Ciekawą propozycją na deserowe śniadanie mogą być owoce pod owsianą kruszonką – w wydaniu jesiennym na bazie jabłek wymieszanych z cynamonem.
Jedzmy jabłka na zdrowie!
Dynia w diecie antyhistaminowej HIT
Sezon na dynię właśnie się rozpoczął, choć trzeba przyznać, że spożycie tego warzywa w naszym kraju jest nadal stosunkowo niewielkie. Dynia (Cucurbita) to warzywo z rodziny dyniowatych, występujące na świecie w bardzo wielu odmianach. W naszym kraju najbardziej popularne gatunki to dynia zwyczajna, olbrzymia, piżmowa i hokkaido. Dynia w diecie może poprawić Twój stan zdrowia!
Po dynię powinni sięgać wszyscy Ci, którzy chcą dbać swoje zdrowie oraz smukłą sylwetkę. Cenimy ją bowiem za bogactwo witamin i minerałów oraz niską kaloryczność. 100 gramów dyni dostarcza jedynie 25 kcal.
Zawarte w dyni spore ilości witaminy A, C oraz cynku doskonale wpływają na poprawę kondycji skóry. Warzywo to jest również źródłem wapnia, potasu, selenu, żelaza i witamin z grupy B. Dynia zawiera beta karoten, który jako przeciwutleniacz zmiata wolne rodniki oraz działa przeciwzapalnie . Dlatego też, przypisuje się jej właściwości przeciwnowotworowe. Warzywo to działa zbawiennie na nasz układ pokarmowy. Dzięki dużej zawartości błonnika i wody przeciwdziała zaparciom, działa moczopędnie, a po jej zjedzeniu długo odczuwa się sytość. Ponadto, dynia doskonale sprawdza się w diecie lekkostrawnej.
Osoby cierpiące na nietolerancję histaminy mogą sięgać po dynię bez ograniczeń, ponieważ zawiera ona spore ilości związku o nazwie kukurbitacyna. Aminokwas ten przyczynia się bowiem do hamowania biosyntezy histaminy - związku odpowiedzialnego m.in. za powstawanie odczynu zapalnego. Najwięcej kukurbitacyny zawierają surowe pestki dyni, dlatego też wykorzystuje się je w leczeniu przeciwwirusowym oraz przeciwpasożytniczym.
Z dyni wyczarujesz w swojej kuchni wiele przepysznych dań oraz przetworów. Przepisy na aromatyczną zupy krem z imbirem, czy fit racuchy znajdziesz na naszym blogu.
Nietolerancja Histaminy - HIT
Nietolerancja histaminy HIT ( Histamine Intolerance)
Nietolerancje pokarmowe są coraz częściej diagnozowane wśród dorosłych. Choć uznaje się, że nietolerancja histaminy HIT (Histamine Intolerance) występuje niezbyt często, to w naszej praktyce klinicznej obserwujemy znaczny jej wzrost, szczególnie wśród kobiet. Zanim opiszę czym jest sam HIT, wyjaśnię pojęcie samej histaminy.
Czy jest histamina?
Histamina jest aminą biogenną, która jako hormon tkankowy, odpowiada za wiele ważnych funkcji w organizmie. Produkowana jest i uwalniana przez komórki tuczne oraz wiele innych komórek należących do układu odpornościowego, nerwowego, czy chociażby ściany żołądka. Swoje swoiste działanie wykazuje głównie doraźnie, choć przenoszona może być również poprzez płyny ustrojowe do innych tkanek. Do uwalniania tej aminy może dochodzić w wyniku reakcji na specyficzny alergen czyli w wyniku reakcji alergicznej, ale także poprzez stymulację różnymi czynnikami nieimmunologicznymi, tj., niedotlenieniem, stresem emocjonalnym, fizycznym, urazem, zmianą temperatury itp. Sama histamina nie stanowi dla nas zagrożenia, gdyż w prawidłowych warunkach rozkłada się szybko do nieszkodliwych metabolitów. Odpowiada za regulację wielu funkcji w organizmie tj.: produkcja soków żołądkowych, regulacja hormonów, snu, łaknienia czy temperatury. Jednak jej nadmiar może nieść za sobą szereg groźnych konsekwencji.
Objawy nietolerancji histaminy HIT
Histamina swoje działanie wywiera poprzez białka, receptory histaminowe. Do tej pory zostały odkryte cztery receptory (H1, H2, H3, H4) zlokalizowane w różnych komórkach w całym organizmie. Objawy kliniczne najczęściej przypominają objawy klasycznej reakcji alergicznej tj. pokrzywka, zaczerwienienie skóry czy katar. Choć należy zaznaczyć, iż objawy te mogą mieć zróżnicowane nasilenie oraz manifestować się wieloukładowo.
Działanie histaminy na skórę powoduje świąd, zaczerwienienie; na układ nerwowy: bóle głowy, nudności, wymioty, zaburzenia rytmu dobowego, regulacji temperatury i przyjmowania pokarmów, na układ krążenia: tachykardię, arytmię, spadek bądź wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Do najczęstszych objawów gastroenterologicznych należą: ból brzucha, wzdęcia biegunka tzw. katar jelit czy zwiększona sekrecja kwasu żołądkowego.
Diagnostyka oraz możliwości leczenia nietolerancji histaminy
Aktualnie nie istnieją standaryzowane metody diagnostyki nietolerancji histaminy. Rozpoznanie nietolerancji histaminy bywa często kłopotliwe ze względu na jej nieswoisty charakter i interdyscyplinarne objawy. W przypadku osób, u których podejrzewa się występowanie HIT, powinno się wykonać pomiar aktywności enzymu DAO oraz poziom samej histaminy w surowicy. Niektórzy autorzy wskazują aby określić poziom histaminy w kale, inni zaś zalecają wykonanie testu punktowego z histaminą + 50 (TPH+50) w celu pomiaru bąbla i rumienia. Jednak w praktyce na dzień dzisiejszy nie stosuje się tego typu diagnostyki.
W leczeniu nietolerancji histaminy zalecana jest dieta antyhistaminowa HIT z ograniczeniem spożycia produktów bogatych w histaminę oraz produktów stymulujących jej wyrzut z komórek. Za bogate w histaminę uważa się przede wszystkim produkty poddawane procesom fermentacji i dojrzewania. Natomiast do stymulatorów zalicza się przez wszystkim naturalne salicylany, benzoesany, niektóre związki chemiczne i niektóre leki. Poziom histaminy można regulować włączając do diety enzym DAO oraz odpowiednią suplementacją przygotowaną przez specjalistę.