Candida (np candida krusei) jest to rodzaj grzybów należący do rzędu drożdżakowców (Saccharomycetales), który kolonizuje  błony śluzowe i skórę człowieka, w tym przewodu pokarmowego. 

Obecnie wyizolowano kilkanaście gatunków Candida, do których należy m.in.: Candida albicans, Candida krusei, Candida kefyr, Candida parapsilosis, Candida glabrata, Candida tropicalis, Candida dattila czy Candida pulcherrima. Do zakażenia może dojść drogą endogenną oraz egzogenną. Jedynie Candida krusei nie zasiedla fizjologicznie mikroflory człowieka, zatem do zakażenia tym gatunkiem może dojść jedynie poprzez kontakt zewnętrzny.

Pewne warunki mogą sprzyjać jego przyrostowi w dowolnej lokalizacji, a najczęściej rozrost dotyka przewodu pokarmowego, dróg moczowych lub narządów płciowych. Przerost drożdżaków Candida to schorzenie nazywane Kandydozą.

Warunkami sprzyjającymi do rozrostu grzyba jest ich ilość oraz odpowiednie dla ich rozrostu  pH, temperatura, wilgotność czy stężenie cukrów. W sytuacji kiedy dochodzi do zbytniej kolonizacji drobnoustrojów oraz ich adhezji ((łac. adhaesio – przyleganie) do komórek i tkanek  gospodarza, rozwija się stan zapalny, infekcja, a w późniejszym czasie również możliwa jest penetracja i zajęcie tkanek gospodarza. Najczęstszym gatunkiem Candida, który wykazuje największe właściwości adhezyjne jest Candida albicans.

We wczesnym stadium infekcji Candida występuje w fazie drożdżowej w postaci jednokomórkowej ( blastospory), natomiast w przewlekłym zakażeniu przyjmuje postać nitkowatych strzępek ( mycelialną). Zarówno jedna jak i druga forma mogą wywoływać Kandydozę, jednak forma nitkowata jest zdecydowanie bardziej inwazyjna z racji silniejszej penetracji w głąb tkanek gospodarza.

Prawdopodobnie zarówno blatospory, jak i strzępki mogą wytwarzać bioflimy w żywych tkankach, które polegają na łączeniu się nawet kilku gatunków drobnoustrojów. Biofilmy to  biologiczne błony, wielokomórkowe struktury, które zostają otoczone wieloma substancjami organicznymi i nieorganicznymi, produkowanymi przez drobnoustroje. Charakteryzują się one wysoką adhezją do powierzchni żywiciela. Najczęściej biofilmy tworzy gatunek Candida albicans. Biofilmy stanowią swoistą ochronę dla mikroorganizmów przed działaniem układu immunologicznego gospodarza oraz czynników środowiskowych, do których zaliczamy chociażby skuteczną dezynfekcję czy farmakoterapię. Dlatego ze względu na wysoką oporność  zakażenia Candida wymagają często długotrwałej terapii.

Candida nie wywołują choroby u ludzi z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym

Candida występuje fizjologicznie w organizmie formie komensalnej, pozostającej w symbiozie i nie zagrażającej zdrowiu człowieka. Jedynie zmiana na formę inwazyjną możliwa jest w momencie osłabienia mechanizmów obronnych.

Do przewlekłych i inwazyjnych zakażeń dochodzi częściej u osób z pierwotnymi niedoborami odporności. Natomiast czynnikami sprzyjającymi również do rozwoju Candida jest: przewlekły stres, chemioterapia i radioterapia, długotrwała antybiotykoterapia oraz farmakoterapia, zabiegi chirurgiczne, okres ciąży, wcześniactwo, niemowlęctwo czy podeszły wiek.

Dlaczego Candida jest dla nas groźna?

Candida albicans wywołuje infekcje u ludzi, a badania nad jej zjadliwością są nadal intensywnie badane. Cechą charakterystyczną tego patogenu jest wirulencja, czyli zdolność Candida do wniknięcia, namnożenia oraz uszkodzenia tkanek żywiciela. Candida produkują liczne substancje, do których można zaliczyć chociażby enzymy tj.: lipazy, proteazy inicjujące infekcje na powierzchni błon śluzowych, trawiąc błony komórkowe a także przeciwciała układu odpornościowego. Należy podkreślić, że niektóre z tych szkodliwych enzymów produkowane są jedynie przez gatunek Candida albicans. Candida wytwarzają toksyny o charakterze cytotoksycznym, które mogą hamować również aktywność immunologiczną.

Dieta jako jeden z czynników sprzyjających rozwojowi Candida

Do czynników zakłócających naturalną równowagę mikroflory oraz pH należy również zaliczyć dietę wysoko przetworzoną, bogatą w cukry. Obecna dieta tradycyjna oparta jest na zbyt wysokiej podaży węglowodanów złożonych i prostych, do których zaliczamy produkty skrobiowe, z mąki oczyszczonej, jak i słodycze, słodkie napoje czy owoce. Zbyt mała ilość warzyw bogatych w błonnik pokarmowy przyczynia się także do rozwoju dysbiozy jelitowej i w konsekwencji do przerostu patogennych bakterii i grzybów. Dieta pozbawiona dużej ilości składników odżywczych, witamin, minerałów, które również mogą chronić przed znacznym rozrostem Candida w ustroju, przyczyniać się może do rozrostu zakażenia tym zjadliwym patogenem. Dalego też odpowiednia dietoterapia w kuracjach przeciwgrzybiczych stanowi obok farmakoterapii i suplementacji kluczową rolę.  P diecie przeciwgrzybiczej możesz przeczytać TUTAJ.