Antybiotykoterapia to skuteczna metoda leczenia infekcji bakteryjnych, ale jej skuteczność i bezpieczeństwo zależą w dużej mierze od właściwego stylu życia i odpowiednio skomponowanej diety. W najnowszych badaniach naukowcy zwrócili uwagę na wpływ diety na mikrobiom jelitowy oraz interakcje antybiotyków z żywnością.
Bezwarunkowo unikaj alkoholu podczas antybiotykoterapii – obciąża wątrobę i zaburza metabolizm leków.
Dbaj o odpowiednie nawodnienie – woda wspomaga detoksykację organizmu i zwiększa biodostępność leków.
Zachowuj odstęp między antybiotykami a nabiałem oraz cytrusami – unikaj interakcji obniżających skuteczność leczenia.
Odbuduj mikrobiom po leczeniu – spożywaj fermentowane produkty i suplementuj probiotyki.
Kiedy koniecznym staje się wdrożenie antybiotykoterapii powinniśmy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Na czas leczenia powinniśmy zrezygnować ze spożywania niektórych produktów lub zachować znaczne odstępy czasowe między nimi, a spożywanymi lekami. Podstawą każdej antybiotykoterapii jest bezwzględny zakaz spożywania alkoholu w trakcie i do siedmiu dni po jej zakończeniu. Dieta przy antybiotykoterapii!
Nie spożywaj alkoholu
Alkohol hamuje metabolizm leku oraz osłabia możliwości oczyszczania organizmu. Pamiętajmy, że leki są substancjami toksycznymi i z nich również nasz organizm musi się oczyścić. Spożywając podczas kuracji napoje alkoholowe silnie obciążamy wątrobę, która musi w tym samym czasie wydalić obydwie substancje z organizmu. Poza tym leki mogą niekorzystnie wpływać na przemiany etanolu, powodując zwiększone tworzenie się aldehydu octowego, który z kolei może powodować wiele dolegliwości tj.: nudności, wymioty, bóle brzucha, problemy z układem krążenia.
Spożywanie alkoholu w trakcie antybiotykoterapii może prowadzić do:
- Zwiększonego obciążenia wątroby – zarówno antybiotyki, jak i alkohol są metabolizowane przez enzymy wątrobowe, co może prowadzić do ich przeciążenia i spowolnienia detoksykacji organizmu.
- Efektu disulfiramowego – w przypadku niektórych antybiotyków (np. metronidazolu, cefalosporyn) połączenie ich z alkoholem może powodować objawy takie jak nudności, wymioty, bóle głowy, kołatanie serca i nagłe uderzenia gorąca.
- Zaburzenia równowagi mikrobiomu jelitowego – etanol nasila działanie antybiotyków na mikroflorę jelitową, co może prowadzić do poważniejszych powikłań, takich jak długotrwała dysbioza jelitowa.
Pij dużo płynów, ogranicz nabiał i cytrusy
Podczas terapii w diecie musimy zwiększyć spożycie płynów, a w tym przede wszystkim wody, którą powinniśmy popijać leki. Popijając antybiotyki takimi płynami jak: mleko, soki z cytrusów, kawa czy czarna herbata, możemy osłabiać ich wchłanianie. Jeśli jednak lubimy produkty nabiałowe, musimy zachować co najmniej dwugodzinną przerwę między spożywanym produktem, a antybiotykiem. Zazwyczaj leki zażywane są w godzinach porannych i wieczornych dlatego pierwsze śniadanie oraz kolacja powinny być posiłkami lekkostrawnymi, ze zmniejszoną ilością tłuszczu i nabiałów.
Oczywiście nie musimy rezygnować zupełnie z fermentowanych produktów nabiałowych tj.: kefiry, jogurty, maślanki gdyż są one również źródłem naturalnych szczepów probiotycznych, a te z kolei stanowią podstawę zdrowia naszych jelit.
Niewątpliwie powinniśmy zrezygnować ze spożywania cytrusów, a w szczególności z grejpfruta, który zawiera w swoim składzie flawonoidy oraz furanokumaryny blokujące enzymy odpowiedzialne za metabolizm wielu leków. Zaburzenia wchłaniania leków wykazują również preparaty żelaza, wapnia, multiwitaminy oraz leki zobojętniające soki trawienne więc przyjmowanie kilku leków jednocześnie zawsze powinno być skonsultowane ze specjalistą.
Odpowiednie nawodnienie wpływa na:
- Lepszą absorpcję antybiotyków – odpowiednia ilość wody w organizmie przyspiesza dystrybucję substancji czynnych do tkanek.
- Zmniejszenie skutków ubocznych – odpowiednie nawodnienie zmniejsza ryzyko uszkodzenia nerek i wątroby w wyniku kumulacji metabolitów leków.
Zadbaj o jelita. Jak odbudować mikrobiom po antybiotykoterapii?
Antybiotyki zaburzają równowagę mikroflory jelitowej, co może prowadzić do problemów trawiennych i osłabienia odporności. W badaniach wykazano, że odpowiednia dieta i suplementacja mogą znacząco przyspieszyć regenerację mikrobiomu.
Istotnym elementem w terapii jest zwiększenie spożycia warzyw i owoców, które stanowią źródło witamin i minerałów oraz substancji prebiotycznych, które wpływają na zwiększoną kolonizację pożytecznych bakterii zasiedlających nasze jelita. Oczywiście najlepszym naturalnym źródłem owych bakterii są produkty fermentowane tj.: kiszony czosnek, ogórki, czy kapusta kiszona, która jest zarówno prebiotykiem, jak i probiotykiem.
Antybiotyki bardzo często wpływają negatywnie na pracę całego układu pokarmowego, ponieważ niszczą naturalną mikroflorę jelitową. Podczas terapii mogą wystąpić zaburzenia trawienia, wzdęcia, nudności, bóle brzucha czy biegunka, która może utrzymywać się jeszcze długo po zakończeniu leczenia. Wszystkie te objawy świadczą o osłabionej florze bakteryjnej, którą należy jeszcze długo po antybiotykoterapii odpowiednio odbudowywać. Powinniśmy zatem sięgać po odpowiednie suplementy probiotyczne, które wykazują skuteczne działanie tj. szczep Lactobacillus Plantarum 299V, Lactobacillus rhamnosus, czy drożdże Saccharomyces boulardi.
W diecie przy antybiotykoterapii nie powinno również zabraknąć naturalnych antybiotyków oraz pokarmów wykazujących działanie bakteriobójcze tj.: czosnek, cebula, chrzan, miód pszczeli. Podczas długotrwałej antybiotykoterapii powinniśmy rozważyć wprowadzenie diety przeciwgrzybiczej ograniczając spożywanie cukru, wysokoprzetworzonej żywności, białej mąki, produktów zawierających drożdże, niektórych owoców (o wysokiej zawartości cukru: winogrona, banany, śliwki). W ten sposób zapobiegamy niekontrolowanemu rozmnażaniu się drożdżaków Candida, zasiedlających jelito grube. Jednak aby cieszyć się zdrowiem na co dzień musimy dbać o naszą odporność, a zatem pamiętać o odpowiedniej ilości snu, zdrowej i pełnowartościowej diecie, aktywności fizycznej oraz uśmiechu.
Probiotyki i prebiotyki – kluczowe składniki diety
- Lactobacillus plantarum 299V i Lactobacillus rhamnosus – wykazują działanie ochronne na nabłonek jelitowy i pomagają w odbudowie mikroflory.
- Saccharomyces boulardii – drożdże, które zmniejszają ryzyko biegunki poantybiotykowej.
- Kiszonki (kapusta kiszona, ogórki kiszone, kimchi) – naturalne źródło bakterii kwasu mlekowego wspomagających odbudowę mikrobioty.
- Prebiotyki (błonnik, inulina, skrobia oporna) – odżywiają korzystne bakterie jelitowe, stymulując ich namnażanie.