ciąża
Cukrzyca ciążowa - co powinna jeść przyszła mama?
Cukrzyca ciążowa - do głównych czynników ryzyka jej rozwoju zaliczamy przede wszystkim insulinooporność przed ciążą, otyłość oraz dodatni wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy.
Aby uchronić siebie i dziecko przed negatywnymi konsekwencjami zaburzeń metabolizmu węglowodanów w trakcie ciąży, warto uprzednio przygotować swój organizm. Istotna w tym kontekście jest redukcja masy ciała i poprawa wrażliwości insulinowej za pomocą właściwie skomponowanej diety, aktywność i, czasem, farmakoterapii.
Cukrzyca ciążowa - zaburzenie z poważnymi konsekwencjami
Do najczęstszych powikłań nieprawidłowego metabolizmu węglowodanów w ciąży zaliczamy nadmierną masę urodzeniową dziecka, przedwczesny poród, niedotlenienie płodu oraz wady rozwojowe.
Co więcej, kobiety, u których problemy z tolerancją węglowodanów po raz pierwszy pojawiają się w czasie ciąży, są obarczone kilkukrotnie wyższym ryzykiem rozwoju cukrzycy ciążowej typu drugiego w ciągu kolejnych 10 lat.
Niestety cukrzycy ciążowej bardzo często towarzyszą inne zaburzenia. Do najpowszechniejszych zaliczamy: nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek, nawracające zakażenia dróg moczowych. Z tego powodu bardzo ważne jest, aby przyszła mama otoczona była specjalistami, którzy zadbają o właściwą diagnostykę oraz dietoterapię.
Najważniejsza jest regularność posiłków
Podstawą terapii cukrzycy ciążowej jest właściwie zbilansowana dieta oraz umiarkowana, ale regularna, aktywność fizyczna poprawiająca wrażliwość tkanek na insulinę.
Bardzo ważna jest regularność posiłków, która usprawnia tempo metabolizmu i reguluje wydzielanie hormonów związanych z trawieniem składników pokarmowych. Ponadto, zabezpiecza przyszłą mamę przed gwałtownymi spadkami cukru, które mogą zagrażać zdrowiu dziecka.
Liczba posiłków powinna być dostosowana indywidualnie do potrzeb przyszłej mamy i jej stylu życia. Należy jednak pamiętać, by przerwy między posiłkami nie były dłuższe niż 4 godziny.
Bardzo istotne jest wprowadzenie wieczornego posiłku z węglowodanami (tzw. II kolacji) około godziny 22.00. Posiłek ten zapobiega nocnym spadkom glikemii i głodowej ketogenezie.
Postaw na węglowodany złożone i właściwe łączenie produktów
Pomocne w utrzymaniu normoglikemii są posiłki zawierające węglowodany złożone (o niskim indeksie glikemicznym, czyli poniżej 50) i duże ilości błonnika pokarmowego. W związku z tym na talerzu przyszłej mamy częściej powinny gościć surowe warzywa, kasze, ryż naturalny, pieczywo pełnoziarniste, płatki owsiane. Choć owoce to cenne źródło witamin i antyoksydantów, ich ilość powinna być kontrolowana ze względu na dużą zawartość cukrów prostych. Jeśli przyszła mama ma ochotę na owocową przekąskę, to powinna do niej dołożyć garść orzechów lub pestek. Zawarte w nich białka i tłuszcze spowolnią wzrost glikemii po spożytym posiłku.
Istotne dla przyszłej mamy jest także właściwe nawodnienie. Każdego dnia powinna spożywać około 2-2,5 litra płynów, przede wszystkim wody średniomineralizowanej i niesłodzonych herbat. Zaleca się eliminację soków oraz napojów słodzonych.
Warto skorzystać z pomocy specjalisty
U części ciężarnych konieczne jest włączenie insulinoterapii, która do czasu porodu ma zabezpieczyć przyszłą mamę i dziecko przed hiperglikemią.
Ponieważ zdrowie maluszka i mamy w okresie ciąży jest najważniejsze, zaleca się, aby każda kobieta prowadziła ciążę nie tylko pod okiem lekarza, ale także wyspecjalizowanego dietetyka klinicznego, który przygotuje dla niej indywidualny plan żywieniowy. Ciężarnym stosującym insulinoterapię zaleca się także skorzystanie z pomocy edukatora w cukrzycy. Właściwie przeprowadzona edukacja diabetologiczna pozwala uniknąć błędów podczas terapii i odpowiednio wdrożyć zalecenia lekarza.
Kwas foliowy w diecie przyszłej mamy
Jedną z najważniejszych witamin w diecie przyszłej mamy z pewnością jest witamina B9, czyli kwas foliowy, który bierze czynny udział między innymi w syntezie DNA, czyli najprościej mówiąc bierze udział w tworzeniu nowego życia.
Kwas foliowy w przygotowaniu do ciąży
Każda kobieta przygotowująca się do ciąży powinna zadbać o podaż witaminy B9 w swojej diecie. Odpowiednia dawka kwasu foliowego w okresie przygotowania do ciąży oraz w szczególności w pierwszym jej trymestrze zapobiega przede wszystkim powstawaniu wad rozwojowych u maleństwa, wystąpieniu niedokrwistości megaloblastycznej czy hiperhomocysteinemii u przyszłej mamy.
Kwas foliowy występujący w pożywieniu w formie folianów jest bardzo wrażliwy na wysokie temperatury oraz promieniowanie UV i, niestety, cechuje się słabszą biodostępnością, niż kwas foliowy w suplemencie. W okresie przygotowania do ciąży oraz w jej pierwszych miesiącach zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego w wysokości 400 ug dziennie.
Jaki suplement diety wybrać?
W przypadku polimorfizmów w genie MTHFR najbardziej upowszechniona, syntetyczna forma kwasu foliowego w postaci folic acid nie będzie formą odpowiednią, a konsekwencją jej suplementacji będzie jedynie tymczasowy wzrost stężenia w osoczu. Niestety, obecnie brakuje jednoznacznych informacji na temat bezpiecznej, górnej granicy kwasu foliowego w osoczu, choć wiele wskazuje na to, iż wysoki jego poziom może niekorzystnie wpływać na nasze zdrowie i nie koniecznie odzwierciedla jego komórkowy poziom. Oczywiście taka sytuacja powinna skłonić przyszłą mamę do konsultacji ze specjalistą oraz do wprowadzenia odpowiedniej dla siebie i zdecydowanie bezpieczniejszej oraz aktywnej formy w postaci kwasu folinowego (folinic acid) lub metylofolianu.
Foliany w diecie
Niezależnie od stosowanej suplementacji, bardzo ważne jest, by każda ciężarna dbała o właściwą podaż folianów ze źródeł pokarmowych. Stąd, tak istotne jest, aby na talerzu przyszłej mamy częściej znajdowały się produkty, zawierające ich najwięcej, tj.:
- podroby,
- zielone warzywa: szpinak, jarmuż, brokuły, brukselka, szparagi,
- rośliny strączkowe: biała fasola, bób, soczewica,
- drożdże,
- produkty pełnoziarniste,
- żółtko jaja kurzego
Przetwarzanie produktów oraz obróbka termiczna powodują znaczne straty folianów, sięgające nawet 30%, dlatego w diecie przyszłej mamy, produkty będące ich głównymi źródłami, powinny być spożywane na surowo, np. w postaci zielonych koktajli. Po więcej wsazówek zapraszamy na naszego bloga.
Przepis na zielony koktajl:
- jarmuż 20g, (1 duża garść)
- mango 100g, (½ sztuki)
- woda średniomineralizowana ok. 125ml, (½ szklanki)
- kurkuma 2g, (½ łyżeczki)
- nasiona chia 20g, (2 łyżki)
